Eğitimci Brian Oshiro, bulunduğumuz karmaşık dünyada çocukların başarılı olmalarını istiyorsak onlara nasıl düşünmeleri gerektiğini öğretmeliyiz diyor. Bunu da 4 basit soruyla gerçekleştirebileceğimizi belirtiyor.
(Bu yazı, TED topluluğundan kişilerin faydalı tavsiyelerini içeren TED’in “Nasıl Daha İyi Bir İnsan Oluruz” serisinin bir bölümüdür. Bu seriye ilişkin tüm yazılara buradan erişebilirsiniz.)
Hepimiz hayatımızdaki gençlerin başarılı olmalarını isteriz, ancak onları başarı yoluna sokacak en iyi şeyin ne olduğu hakkında açık bir fikir birliği yoktur. Tüm çocuklara kodlama öğretmeli miyiz? Hepsi İngilizceyi, İspanyolcayı ya da Hintçeyi akıcı şekilde konuşabilmeli mi?
Tüm bunlar harika şeyler, ancak yeterli değil diyor eğitimci ve öğretmen yetiştiricisi Brian Oshiro. Eğer çocuklarımızın yeni bilgileri kolayca almalarını ve karmaşık sorunlara cevap verebilecek esnek zihinlere sahip olmalarını istiyorsak onların eleştirel düşünme becerilerini geliştirmemiz gerekir diyor Brian Oshiro. TEDxXiguan konuşmasında, yetişkinlik döneminde, “Hepimiz çoktan seçmeli testlerde karşımıza çıkan problemlerden daha karmaşık olanları ile gerçek hayatta başa çıkmak durumunda kaldık.” diyor. “Çocuklara sadece bir doğru cevabı olmayan sorularla boğuşmalarını sağlayan fırsatları vermeye ihtiyacımız var. Bu, onlara sınıftan dışarı çıktıklarında karşılaşacakları durumlara daha gerçekçi bir yaklaşım sunmaktadır.”
Peki erken yaşlarda çocukların eleştirel düşünmelerini nasıl teşvik edebiliriz? Her çocuğun zaten uzman olduğu bir etkinliği gerçekleştirerek – sorular sorarak.
1. “Ne?” Sorusundan Öte, “Nasıl?” Ve “Neden?” Soruları Sorun.
Varsayalım çocuğunuz okulda iklim değişikliğini öğreniyor. Öğretmeni onlara “İklim değişikliğinin temel nedenleri nelerdir?” diye bir soru sorabilir. Bu soru hızlı bir internet aramasıyla yanıtlanabilir ve bu cevap onlara yanlış bir güven duygusu verebilir. Konuyu biliyorlar gibi hissederler ancak yüzeysel bir bilgiye sahiptirler.
Evde çocuklarınızdan “İklim değişikliğine X faktörü nasıl etki eder?” ve “Bu durumdan neden endişe duymalıyız?” gibi soruları cevaplamalarını isteyin. Cevaplamak için temel bilginin ötesine geçip konu hakkında derin düşünmeleri gerekecektir.
Diğer harika sorular da şunlardır: “İklim değişikliği yaşadığımız yeri nasıl etkileyecek?” ya da “Özellikle şehrimiz iklim değişikli hakkında neden endişe duymalıdır?”. Oshiro’ya göre soruların yerelleştirilmesi, hangi bilgiye sahip olurlarsa olsunlar yaşamlarına bir anlam kattığına dair olanak sağlamaktadır.
2. “Bunu Nasıl Biliyorsun?” Sorusuyla Devam Edin.
Oshiro, “Bu soruya cevaplarını kanıtlarla desteklemeliler ve böylelikle bazı mantıklı ataklara karşı cevaplarını savunabilirler.” diyor. Bu soruyu cevaplamak için çocuklar önceki ifadelerini gözden geçirmeye ve bilgiyi nereden aldıklarına dair değerlendirme yapmaya ihtiyaç duyacaktır.
3. Bakış Açılarının Diğer Insanlarınkinden Nasıl Farklı Olabileceğini Düşünmelerini Isteyin.
“İklim değişikliği X ülkesinde ya da X şehrinde yaşayan insanların hayatlarını nasıl etkileyecek?” ya da “X ülkesinde veya X şehrinde yaşayan insanlar için neden endişe duymalıyız?” gibi sorular sorun. Oshiro, bu soruların çocukları, diğer insanların kaygılarını ve önceliklerini düşünmeye iteceğini belirtiyor ve onların bakış açılarını anlamaya çalışmanın yaratıcı problem çözmenin temel özellikleri olduğunu söylüyor.
4. Son Olarak Bu Problemi Nasıl Çözeceğini Sorun.
Ancak soruya odaklandığınızdan emin olun. Örneğin, “İklim değişikliğini nasıl çözebiliriz?” sorusunu sormaktansa (ki herhangi birisinin cevaplaması için çok geniş bir sorudur) “İklim değişikliğinin X nedenini nasıl belirleriz ve çözebiliriz?” sorusunu sorun. Bu soruyu cevaplamak, çocukların bilgilerini sentezlemelerini gerektirecektir. Farklı yaklaşımlarla gelmelerini sağlamak için yönlendirin. Hangi bilimsel çözüm X nedenini açıklar? Finansal bir çözüm ne olabilir? Politik çözüm?
Bu 4 adıma istediğiniz zaman istediğiniz konuda başvurabilirsiniz. Çocuklarınızın çalıştığı konuda uzman olmanıza gerek yok. Bu kendilerinin nasıl düşünmesi gerektiğini öğretmekle alakalıdır. Sizin rolünüz onların sorularını yönlendirmek, dinlemek ve karşılık vermektir. Bu esnada, çocuklarınız bunu kavraması kolay parçalara nasıl ayırabilirim ki anlamasını sağlayabilirim diye düşünmeye başlayacaklardır.” diyor Oshiro. “Bu öğrenmeyi pekiştirmenin harika bir yoludur.”
Eleştirel düşünme tabiki sadece gençler için değildir. Oshiro, “Eğer yaşam boyu öğrenen bir bireysen, benzer soruları bildiğin konular hakkında kendi varsayımlarını test etmen için kendine sormalısın.” diyor ve ekliyor, “Hepimiz eleştirel düşünmeyi her gün birkaç ekstra soru sorarak geliştirebilir ve destekleyebiliriz.”
Oshiro’nun TEDxXiguan konuşması:
Kaynak: Bu yazının orijinal metnine ” https://ideas.ted.com/critical-thinking-is-a-21st-century-essential-heres-how-to-help-kids-learn-it/# adresinden erişebilirsiniz.
